Sosyolojiye Giriş / VİZE Online Test-5

Feminizm, cinsiyetleri nedeniyle dışlanan ve baskı altına alınan kadınların maruz kaldıkları eşitsizliklere ve haksızlıklara karşı verdikleri örgütlü mücadeleyi destekleyen yazarların erkek egemen bilgi sistemine karşı eleştirel olarak geliştirdikleri bilgi birikimi olarak tanımlanabilir.

George Ritzer, Toplumun McDonaldlaşması teziyle rasyonelleşmenin dünyanın çok geniş bir kısmına yayıldığını ortaya koyar ve McDonaldlaşmanın küreselleşme içinde özellikle kültürel benzeşmeyi artıran bir güç olduğunu savunur.

Postmodernizmle birlikte bilgi hiyerarşileri artık çökmüştür, bu da ‘uzman’ statüsünün içini boşaltır. Uzman olmayanların düşünceleri ve elde ettikleri sonuçlar uzmanlarınkine eşit geçerliliğe sahip olarak değerlendirir. Bu nedenle elit ve kitle kültürleri arasındaki, entelektüel ve popüler kültür arasındaki ve uzmanlarla sıradan insanlar arasındaki farklılıklar bu nedenle daha az belirgin hale gelir.

Kırsal toplumlar, tarımsal üretime ek olarak evcilleştirilmiş hayvan yetiştiriciliğinin önemli bir geçim kaynağı olduğu ve açık eşitsizliklerin bulunduğu toplumlardır.

Yorumlayıcı yaklaşım, doğal gerçekliklerle toplumsal gerçekliklerin aynı yöntemle incelenemeyeceğini savunur, çünkü doğal dünya insan etkileşiminden bağımsız olarak var olduğu hâlde, toplumsal dünya toplumsal ve kültürel ilişkilerle, insanların anlamlı ve amaçlı eylemleri ile kurulmuştur ve kurulmaktadır.

Dahrendorf güç (otorite) üzerinde temellenen bir sınıf modeli tanımlar. Dahrendorf kapitalist toplumda meydana gelen önemli değişmeler sonucunda çatışmanın kaynağının mülkiyet olmaktan çıktığını gücün (otoritenin) çatışmanın yeni kaynağı hâline geldiğini savunmuştur. Dahrendorf'a göre post-kapitalist toplumda çatışma üretim araçlarına sahip olanlar ile olmayanlar arasında değil otoriteyi uygulayanlar ile ona tabi olanlar arasında ortaya çıkmaktadır

Oluşum aşaması 1400- 1750 yılları arasında gerçekleşen, bireyciliğin, hümanizmin ve ulusalcılığın önem kazandığı, Rönesans ve Reform hareketlerinin Batı dışına yayılmasıyla birlikte küreselleşme sürecinin tarihte ilk kez görülmeye başlandığı aşamadır.

Parsons (1952), sistem teorisinin bir versiyonu olarak geliştirdiği ve temel olarak toplumsal sistemlerin nasıl kurulduğunu, bir arada tutulduğunu ve sürdürüldüğünü, eş değişle “toplumsal düzen problemi”ni sosyolojinin merkezine yerleştirdiği yapısal-işlevselci yaklaşımında faydacı yaklaşımın aksine toplumsal düzenin zorunluluktan değil, değer uzlaşımından doğduğunu savunmuştur. Parsons, toplumun dağılmasını engelleyen şeyin dedüzen, yani sistemin işleyişi olduğunu ve her sistemin işleyebilmesi için karşılanması gereken belirli işlevsel zorunlulukları ile bu işlevleri yerine getiren alt-sistemleri olduğunu savunmuştur.