Sosyolojiye Giriş / FİNAL Online Test-3

Belirli bir etnik, sosyal veya dinsel grup içinde yapılan evliliklere endogami, yani grup içi evlilik adı verilir. Egzogami ise tam aksine grup içinden evlenmenin yasak olduğu, bireylerin eşle- rini grup dışından seçmek zorunda oldukları evlilik türüdür. Bireylerin sadece bir kişiyle evlenebildiği evlilik tipine monogami, birden fazla kişiyle evlenebildikleri evlilik tipine ise poligami adı verilir. Ataerki, kelime anlamı itibarıyla genellikle ailedeki en yaşlı erkek olan babanın ya da atanın diğer aile bireyleri üzerinde meşru güce sahip olmasını ifade eder.

Giddens modernliği dört temel kurum aracılığıyla tanımlar. Bu kurumlar kapitalizm, endüstrileşme, gözetim ve askeri güçtür. Denetim bu kurumlara arasında yer almaz.

Bağımlılık okulu, 1960’larda Latin Amerikalı akademisyenlerin azgelişmişliği Latin Amerika perspektifinden açıklama çabalarını içeren bir dizi kurama verilen addır. Bağımlılık Okulu, Modernleşme Okulu’nun azgelişmiş toplumların gelişmiş toplumların izledikleri aşamaları izleyerek ekonomik büyüme ve kalkınma sağlayacakları yönündeki iddialarına karşı çıkmış ve azgelişmişliğin ve gelişmişliğin aynı nedenden, kapitalizmden kaynaklandığını ileri sürmüştür.

Eğitim sosyolojisi alanında; bir grubun üyesi olmayan fakat o gruba girmek isteyen bireylerin, o gruptaki değerleri, kuralları, öğrenmesi ve benimsemesine antizipatorik sosyalleşme denir.

Grotius’un “toplumsallık iştihası” adını verdiği özellik, insanları bir arada yaşamaya, toplumlar kurmaya yönlendirir ve birbirleriyle çeşitli ilişkiler kurmalarını sağlar.

Sosyoloji özel olanın içindeki genel olan ile ilgilenir. Sosyolojinin çalışma alanında radyo teleskopları kullanılmaz. Sosyoloji diğer bilimlerle hem konu hem de yaklaşım açısından farklılık gösterir. Sosyoloji kişisel sorunlara bağlı ortaya çıkan toplumsal sorunlarla ilgilenir. Sosyoloji, yaşamın görünüşte bildik olan yanlarının nasıl başka bir gözle görülebileceğini ve yorumlanabileceğini gösterir.

Durkheim, işlevselci bir bakış açısıyla ele alınan ve toplumsal düzen ve dayanışmaya vurgu yapan çalışmalarıyla, sosyolojik teoride uzlaşımcı (consensus) olarak adlandırılan gelenekte yer alan en önemli yaklaşımlardan biri olarak kabul edilen yapısal-işlevselciliğin gelişimine de ön ayak olmuştur.

Kültürel Gecikme: Bu kavram Amerikalı toplumbilimci William Ogburn (1886-1959) tarafından ortaya atılmıştır.

Murdock için aile çok işlevli, indirgenemez ve kaçınılmaz bir toplumsal kurumdur. Bu işlevler (a) cinsel işlev, (b) yeniden üretim işlevi, (c) ekonomik işlev ve (d) eğitim işlevidir. Murdock’a göre bu işlevler evrenseldir çünkü cinsel işlev ve yeniden üretim işlevi olmaksızın toplum var olamaz; yiyecek sağlama ve hazırlama gibi işlerde görülen ekonomik işlev olmaksızın toplum varlığını sürdüremez ve eğitim işlevi olmaksızın da toplumsallaşma süreci gerçekleşemeyeceği için, insan kültürü var olamaz.

Modernliğin dinsel etkilerini Lambert küçülme, uyum ve yeniden yorumlama ve yenilik olarak değerlendirir.