Modern Toplumun Özellikleri
Bir toplumun ‘modern’ olarak tanımlanması, yukarıda bahsedilen politik, ekonomik, toplumsal ve kültürel alanlarda tanımlanan belirli özelliklere dayanmaktadır:
1. Modern toplumlar, yeni yönetim biçimi olarak, karasal sınırlar içinde tanımlanan ulus-devlet ile onun egemenlik ve meşruluk anlayışının görüldüğü toplumlar olmuşlardır. Modern toplumlarda, gelişmiş politik aygıtların kuruluşu görülmektedir. Özellikle bürokratik örgütlenme; devletin, halkın yaşamında daha büyük bir rol oynamasını sağlamıştır.
2. Endüstrileşme ile birlikte üretim kapasitelerinin hızlı ve sürekli gelişimi, yeni çalışma biçimleri ile mümkün olmuştur. Tarıma dayalı üretimin yerine endüstriyel üretim ön plana çıkmış ve yaygınlaşmıştır. Bu bağlamda, yeni üretim biçimi olarak kapitalizm, yeni tutumlar ve kurumlar getirmiştir. Başka bir deyişle modern toplumlarda, metaların piyasa için geniş ölçekli üretim ve tüketimine, yaygın özel mülkiyet sahipliği ile sermaye birikimine ve ücretli emeğin kullanımına dayalı parasal değişim ekonomisi görülmektedir.
3. Kentleşme ve endüstrileşme süreci ile işbölümü, uzmanlaşma ve standartlaşma artmıştır. Toplumsal ve cinsiyete dayalı işbölümü, yeni sınıfların oluşumu, kadın ve erkek arasında ataerkil ilişkiler, modern kapitalist toplumları nitelemektedir. Ayrıca, ulaşım ve iletişim teknolojilerinin hızlı gelişimi görülmektedir.
4. Modern toplumlarda dinsel dünya görüşünün zayıflaması ile dinsel kurumlar ve öğretiler etkisini yitirmiştir. Sekülerleşme ve rasyonelleşme modern toplumların göstergeleri olmuş, bilim, gerçek ve ilerleme yeni inançlar hâline gelmiştir. (Hall, 1996: 6; Bilton, vd., 2008: 24-25).
Sosyolojiyi şekillendiren soruların birçoğu modernite ile ilişkili olarak gelişmiş, toplumsal yapılardaki hızlı ve kapsamlı değişim toplumsal kuramcıların sorularının temelini oluşturmuştur. Durkheim toplumsal düzenin ve bütünleşmenin nasıl sağlanacağı ve sürdürüleceği ile ilgilenirken Marx, kapitalizmin yeni dinamiklerinin üretim ilişkileri üzerindeki etkilerini araştırmıştır. Weber ise rasyonalitenin dinamiklerinin toplumsal kuruluşlar içinde nasıl yayıldığını incelemiştir (Bilton, vd., 2008: 441).
