Okul öncesi dönem beyin gelişiminin hızlı yaşandığı dönemdir. Beyin gelişimi çocuğun bilişsel, dil, motor, sosyal ve duygusal gelişimi için güçlü bir zemin oluşturur. Bu nedenle çocuklar özellikle okul öncesi dönem olarak adlandırılan yaşamın ilk altı yılında çok hızlı büyürler ve bu gelişim alanlarında şaşırtıcı bir hızla yetkinleşirler. Böylece çocuğun kendi potansiyelini gerçekleştirmesinin ve toplumun üretken bir bireyi olabilmesinin yolu açılmış olur. Beyin okul öncesi dönem boyunca hızlı geliştiği için bu dönem, beynin çevresel etkilere en açık olduğu dönemdir. Bu kapsamda çevre, çocuğun gelişimini ve öğrenme motivasyonunu derinden etkiler. Çocuğun ne kadar keşfedebileceği, neler öğrenebileceği ve hangi hızla öğrenebileceği çocuğun çevresinin ne kadar destekleyici olduğuyla ve çocuğa ne gibi olanaklar sunulduğuyla yakından ilişkilidir.
Okulöncesi Eğitimin Evrensel Amaçları
Dünya Uluslararası Okulöncesi Eğitimi Örgütü (OMEP) okulöncesi eğitimin evrensel amaçlarını toplumsal, eğitsel ve gelişimsel olmak üzere üç boyutta açıklamıştır:
Okul öncesi Eğitimde Toplumsal Amaçlar Çocuğun kendi yaşıtlarıyla bir arada olmasının sağlanması, Anne ile çocuğun aynı ortamda bulundurulması, Çalışan annelerin çocuklarına bakılması, Her çocuğa eşit eğitim imkanlarının sağlanması, Çocukların birbirleriyle ve başkalarıyla ilişki içinde bulunarak sosyalleşmelerine katkıda bulunulması
Eğitici Amaçlar: Çocuğun duyu organlarının eğitilmesi, Çocukta çevre bilincinin ve duyarlılığının arttırılması, Çocuğa toplumda kabul gören davranışların kazandırılması (renk, ses, estetik, toplumsal kurallar vb. ).
Gelişimsel Amaçlar: Çocuğun doğal gelişiminin desteklenmesi, Çocuğun gelişim düzeyi ve özelliklerine uygun yaşam deneyiminin sağlanması, Yetişkin kişi, çocuğun gelişimini ve onun gelişimindeki kritik dönemleri bilmelidir. Okulöncesi eğitimde çocuğun gelişim hızını, bireysel özelliklerini kesintiye uğratmadan geliştirmek amaçlanmaktadır.
Türkiye’de Okulöncesi Eğitimin Temel Amaçları
Türkiye’de okulöncesi eğitimin temel eğitsel ve gelişimsel amaçları, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan Okulöncesi Eğitim Programına (MEB, 2013) dayanılarak şöyle sıralanabilir:
Toplumsal Amaçlar Koşulları elverişsiz çevrelerden ve ailelerden gelen çocuklar için ortak bir yetişme ortamı hazırlama,
Eğitsel Amaçlar Çocuklara hayal güçlerinin gelişimi, yaratıcı yollarla düşünce ve duygularını anlatabilme ve iletişim kurabilme becerilerini kazandırma, Çocukların Türkçeyi doğru ve güzel konuşmalarını sağlama, Çocukları temel eğitime hazırlama
Gelişimsel Amaçlar Çocukların bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden gelişmelerini ve iyi alışkanlıklar kazanmalarını sağlama.
