Stockholm sendromu, rehinenin kendisini rehin alan kişiyle olası diyalog sürecinde oluşan, duygusal anlamda sempati aşk ve empati oluşması olarak özetlenebilecek psikolojik durumu anlatan bir terimdir.
Psikiyatr Nils Bejerot tarafından adlandırılan sendrom, ismini 1973 yılında İsveç’in başkenti Stokholm’de yaşanan bir olaydan almaktadır. Banka soyguncusu tarafından altı gün boyunca rehin tutulan bir kadın, soyguncuya duygusal olarak bağlanır. Serbest kaldığında soyguncuyu savunmakla kalmaz, nişanlısını terk ederek kendisini rehin alan banka soyguncusunun hapisten çıkmasını bekler.
Bunun Psikolojik Sebebi Neydi?
Rehine bu süreç içinde duygusal olarak rehin alan suçluya karşı bir bağ kurmuştur. Bu yüzden stockholm sendromu; rehinelerin, kendilerini esir alanların duygularını kendi duygularıymış gibi anlaması ve ardından suçlulara yardım etmeye çalışmaları ve sonunda bağ kurmaları olarak açıklanmaktadır. Stockholm sendromu tam olarak, rehinenin kendisini esir alan kişiyle geçirdikleri süre sonunda duygusal olarak sempati ve empati geliştirmesi gözlemlenebilecek psikolojik durumu anlatan bir terimdir. Stockholm Sendromu’na göre kurban durumunda olan bireyler, kendilerini tehditle, şiddetle ve özgürlüklerini baskılamakla yoğun stres yaratan bireylerin bakış açısını önemseyebilirler. Böylelikle artık kendi bakış açılarına göre bir “kurban” pozisyonunda olmadıklarını düşünmektedirler. Yaşadıkları süreç aniden meşru ve doğru bir sürece, kendilerini yok sayan kişi de aslında farklı anlaşılmış bir kişiye hatta bir kurtarıcıya dönüşmektedir.
Stockholm Sendromu’nun belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Küçük bir iyilik için bile yoğun minnet duygusu
- Şiddeti ve şiddet tehdidini kabul etmeme
- Akılcılaştırma
- Kötüye kullanımı önleme yetkinliğine sahip olduğunu düşünmesi
- İstismar için kendini suçlama eğilimi gösterme
- Şiddet davranışından etkilenmemek için istismarcıyı memnun etme çabası
- Dünyayı istismarcı gözünden değerlendirme, kendi duruşunu yok sayma
- İstismarcıyı iyi bir kişi olarak konumlandırma veya onu bir kurban olarak görme
- İstismarcının kendisini öldürmediği için ona minnettarlık duygusu hissetmek
Uzman kişilere göre bu hastalığın tedavisinin çok zor bir süreci vardır. Çünkü şiddet altında kalan mağdur kişilerin yaşadığı durumu kabullenmesi psikolojik bir durum oluşmasına yol açmaktadır. Bundan dolayı hasta uzun süre terapi tedavisi görebilmektedir.
