Coğrafya Bilgisi Nedir?
Coğrafya, dünyayı, yer şekillerini, iklimleri, bitki örtülerini, yerleşim yerlerini, insan etkinliklerini ve bu unsurlar arasındaki etkileşimleri inceleyen bir bilim dalıdır. KPSS Coğrafya soruları, genellikle dünya ve Türkiye coğrafyasını, iklimler, bitki örtüsü, yer şekilleri ve ekonomik coğrafya konularını kapsar. İşte KPSS Coğrafya sınavı için hap bilgiler ve önemli konular:
1. Dünya’nın Şekli ve Hareketleri
- Dünya’nın Şekli: Dünya, geoit yani kutuplardan basık, ekvator çevresinde şişkin olan bir şekle sahiptir.
- Dünya’nın Hareketleri:
- Dönme Hareketi: Dünya kendi etrafında günde bir kez döner.
- Yörüngede Dönme: Dünya, 365 gün 6 saat süresince Güneş etrafında döner.
- Eksen Eğikliği: Dünya’nın eğik eksende dönmesi, mevsimlerin oluşmasına neden olur.
2. Dünya’nın Atmosferi
-
Atmosferin Katmanları:
- Troposfer: En alttaki katman, canlıların yaşadığı ve hava olaylarının görüldüğü katmandır.
- Stratosfer: Ozon tabakasını barındırır.
- Mesosfer, Termosfer ve Ekzosfer: Havadar bölgeler olup, atmosferin üst katmanlarındadır.
-
Hava Olayları:
- Rüzgarlar: Havanın basınç farklarına göre hareket eden hava akımlarıdır.
- Yağışlar: Sıcaklık ve nem koşullarına bağlı olarak yağmur, kar, dolu gibi farklı türlerde yağışlar oluşur.
- Sis ve Bulutlar: Sis, yer yüzeyine yakın havanın yoğunlaşmasıyla, bulutlar ise yükselen havanın yoğunlaşmasıyla oluşur.
3. Yer Şekilleri ve Oluşumları
- Dağlar: Yer kabuğunun yükselmesi sonucu oluşan büyük kara şekilleridir. Örnek: Toros Dağları, Alpleri.
- Vadiler: Su ve rüzgar etkisiyle oluşan derin çukurluklar.
- Ovalar: Genellikle nehirlerin taşıdığı alüvyonlarla oluşan düz alanlardır. Örnek: Çukurova, Marmara Bölgesi.
4. Türkiye’nin Coğrafyası
-
Fiziki Coğrafya:
- Türkiye’nin Yükselti Ortalaması: Türkiye’nin yükselti ortalaması 1.132 metredir.
- İç Anadolu Bölgesi: Türkiye’nin en geniş ve en az yağış alan bölgesidir.
- Marmara Bölgesi: Türkiye’nin en yoğun nüfuslu ve en gelişmiş bölgesidir.
-
İklim ve Bitki Örtüsü:
- Karasal İklim: İç Anadolu Bölgesi’nde görülür, yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır.
- Akdeniz İklimi: Akdeniz ve Ege kıyılarında görülür, yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılımandır.
- Karadeniz İklimi: Karadeniz kıyılarında, yıl boyunca bol yağış alır ve ılıman bir iklime sahiptir.
5. Su Olayları ve Su Kaynakları
- Denizler ve Göller: Türkiye’nin 3 tarafı denizlerle çevrilidir. Karadeniz, Ege Denizi ve Akdeniz ülkelerimizin denizleridir. Ayrıca Van Gölü, Tuz Gölü gibi iç göller de bulunmaktadır.
- Nehirler: Türkiye’nin en uzun nehirleri Fırat ve Dicle’dir.
6. Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası
- Tarım: Türkiye, özellikle pamuk, buğday, mısır, zeytin gibi ürünler bakımından önemli bir tarım ülkesidir.
- Sanayi: Türkiye’nin en gelişmiş sanayi bölgeleri Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgeleridir.
- Turizm: Türkiye, tarihi ve doğal güzellikleriyle önemli bir turizm merkezidir. Kapadokya, Antalya, Efes Antik Kenti gibi bölgeler popüler turistik alanlardır.
7. Dünya’nın İklim Kuşakları
- Ekvatoral İklim Kuşağı: Sıcak ve nemli iklim, yıl boyunca yağış alır.
- Tropikal İklim Kuşağı: Sıcak ve nemli, belirgin yağışlı mevsimler vardır.
- Ilıman İklim Kuşağı: Mevsimlerin belirgin olduğu, ılıman iklimlere sahip alanlar.
8. Coğrafya Konuları ile İlgili Ekstra Bilgiler
- Coğrafi Koordinatlar: Enlem ve boylam sayesinde yerlerin yeryüzündeki konumları belirlenir.
- Zaman Dilimleri: Dünya 24 zaman dilimine bölünmüştür, Türkiye’nin zaman dilimi UTC+3’tedir.
- Depremler ve Volkanlar: Türkiye aktif bir deprem kuşağında yer aldığı için deprem ve volkanik etkinlikler oldukça yaygındır.
Sonuç
Coğrafya dersi, Türkiye’nin fiziksel yapısını, iklim özelliklerini, nüfus ve yerleşim düzenini anlamak için büyük öneme sahiptir. KPSS sınavında başarılı olmak için, Türkiye’nin ve dünyanın genel coğrafi özelliklerini iyi kavrayarak çalışmak gerekir. Fiziki coğrafya, iklim, yer şekilleri ve ekonomik coğrafya gibi konuları çalışarak, sınavda çıkabilecek sorulara hazırlıklı olabilirsiniz.
