BİNALARDA TEMEL İSG TEDBİRLERİ
1-Binaların Yapısı ve Dayanıklılığında İSG:
Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik’ten ve TS 500 Standardı’ndan yararlanılabilir.
2-Elektrik Tesisatında İSG:
Elektrik tesisatı, yangın veya patlama tehlikesi oluşturmayacak şekilde projelendirilip tesis edilir ve çalışanlar doğrudan veya dolaylı temas sonucu kaza riskine karşı korunur
3-Acil Çıkış Yolları ve Kapılarında İSG:
Doğrudan dışarıya veya güvenli bir alana açılması sağlanır ve önlerinde ya da arkalarında çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmaz.
* Tehlike durumunda, çalışanların derhal ve güvenli bir şekilde terk etmelerini mümkün kılacak şekilde acil çıkış yollarının ve kapılarının tesisi sağlanır. Bu konuyla ilgili planlar hazırlanarak düzenli tatbikatlar yapılır.
*Sayısı, nitelikleri, boyutları ve yerleri; yapılan işin niteliğine, iş yerinin büyüklüğüne, kullanım şekline, iş yerinde bulunan ekipmana ve bulunabilecek azami kişi sayısına göre belirlenir. Bunların “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uygun olması sağlanır.
• Bu kapılar dışarıya doğru açılır. Acil çıkış kapısı olarak raylı veya döner kapılar kullanılmaz.
•Acil çıkış kapılarının kilitli veya bağlı olmaması sağlanır.
• Acil çıkış yolları ve kapıları, Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği’ne uygun şekilde işaretlenir.
• Aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında, elektrik kesilmesi hâlinde yeterli aydınlatmayı
• Mevcut yapılarda, her bir çıkışın genişliği 200 cm’yi aşmayacak şekilde çıkış sayısı bulunur.
25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli yerlerde ve 60 kişinin aşıldığı yerlerde en az iki çıkış,
600 kişinin aşıldığı yerlerde en az üç çıkış
1000 kişinin aşıldığı yerlerde en az dört çıkış olması şarttır.
• Kapıların birbirinden olabildiğince uzakta olması gerekir. Bölünmemiş mekânlarda kapılar arasındaki mesafe, en uzun köşegenin 1/3’ünden, yağmurlama sistemli yapılarda ise, 1/4’ünden az olamaz.
Binalarda, aksi belirtilmedikçe, en az iki çıkış tesis edilmesi ve çıkışların korunmuş olması gerekir.
*Binanın ortak merdivenlerinin yangın ve diğer acil hâllerde kullanılabilecek özellikte olanları, kaçış merdiveni olarak kabul edilir.
*Kaçış merdivenlerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu merdivenler, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diğer bölümlerden ayrılır.
*Kaçış merdivenlerinin kullanıma uygun şekilde boş bulundurulmasından, bina veya iş yeri sahibi ve yöneticileri sorumludur
4-Bina Tavan ve Çatılarında Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*İş yerlerinde işçilerin daimî olarak çalıştırıldığı yerlerin tavan yüksekliği, en az 3 metre olmalıdır.
*İş yerlerinin bulunduğu baraka, sayvan, sundurma ve benzeri yerlerin çatılarının ısı geçiren sac ve benzeri malzemeyle örtülmesi hâlinde çatılar, en az 350 santimetre yükseklikte yapılmış olmalıdır
*İş yerlerindeki hava hacmi, makine, malzeme ve benzeri tesislerin kapladığı hacimler dâhil olmak üzere, işçi başına en az 10 metreküp olmalıdır. Hava hacminin hesabında, tavan yüksekliğinin 4 metreden fazlası nazara alınmaz.
5-Bina Tabanlarında Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*İş yeri olarak kullanılan binaların döşeme yüzeyine, orada çalışan işçiler için tehlikeli olacak şekilde, makine, tesis, ham, yarı işlenmiş veya tam işlenmiş malzeme bırakılmayacaktır. İş yerlerinde taban döşeme ve kaplamaları, sağlam, kuru, mümkün olduğu kadar düz, kaymaz ve malzemesi kolayca yıkanıp temizlenmeye elverişli olmalıdır.
*Ahşap ve yanıcı maddelerden yapılmış döşemelerin bulunduğu yerlerde, açık ateş veya alevle çalışmalar yapılmayacaktır
6-Bina Koridor ve Geçişlerinde Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*İş yerlerindeki koridorlar, işçilerin kolaylıkla gelip geçmesini sağlayacak ve tehlike baş gösterdiğinde iş yerini çabuklukla boşaltmaya yetecek genişlikte olmalı, tabii veya suni ışıkla aydınlatılmış olmalıdır
*Makinalar, motorlar ve bunlar tarafından çalıştırılan aletler ve diğer tezgâhlar arasındaki açıklık, işçilerin rahat çalışmalarını sağlamak üzere, en az 80 cm olacaktır
*Geçit ve platformların etrafı 90 cm’lik korkuluklarla çevrilmelidir
7-Bina Kapı ve Pencerelerinde Gereken İSG Kuralları:
*yerlerinde dışarıdan ışık almaya yarayan yan ve tepe pencereleri ile menfezlerin aydınlık veren yüzeyleri toplamı, iş yeri taban yüzeyinin en az 1/10 oranında olmalıdır.
8-Bina Korkuluklarında Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*Korkuluklarda en çok iki metrede bir dikme kullanılmalıdır
*Korkulukların, tabandan yüksekliği en az 90 santimetre olmalıdır
*Korkuluğun tümü, herhangi bir yönden gelebilecek en az 100 kilogramlık bir yüke dayanabilecek şekilde yapılmalıdır
*Boru korkulukların tırabzan veya dikmeleri, en az 1-1/4 parmak ve ara korkuluklar ise, en az (1) parmak borudan yapılmış olmalıdır
*Metal profilli malzemeden yapılan köşebentli korkulukların tırabzan ve dikmeleri, en az 5 milimetre et payı olan 40×40 milimetrelik köşebentten ve ara korkuluklar ise, en az 3 milimetre et payı olan 30×30 milimetrelik köşebentten yapılmalı ve köşebentlerin yatay kenarları, tehlikeli tarafa dönük olmalıdIR
9-Bina Aydınlatmasında Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*Montaj işlerinin yapıldığı yerler en az 200 lux ile aydınlatılmalı 35°C tan aşağı sıcaklıkta parlayabilen, buhar çıkaran benzin, benzol gibi sıvılar, aydınlatma cihazlarında kullanılmamalıdır.
*Sıvı yakıtlarla aydınlatma yapılan yerlerde, en az bir adet yangın söndürme cihazı bulundurulmamalıdır.
*Kaba malzemelerin taşındığı, aktarıldığı, depolandığı ve benzeri kaba işlerin yapıldığı yerler ile iş geçit koridor yol ve merdivenleri, en az 50 lüks (lux) ile aydınlatılmalıdır
*malzeme stok ambarları, soyunma ve yıkanma yerleri, yemekhane ve helalar, en az 100 lüks (lux) ile aydınlatılmalıdır.
*Ayrıntıların, yakından seçilebilmesi gereken işlerin yapıldığı yerler, en az 300 lüks (lux) ile aydınlatılmalıdır. Koyu renkli dokuma, büro ve benzeri sürekli dikkati gerektiren ince işlerin yapıldığı yerler, en az 500 lüks (lux) ile aydınlatılmalıdır
10-Bina İklimlendirmesinde Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*Kapalı iş yerlerindeki sıcaklık ve nem derecesinin ılımlı bulunması esastır.
*Çok buğu oluşan iş yerlerinde sıcaklık 15 santigrat dereceden az ve 30 santigrat dereceden yüksek olmamalıdır
11-Binalarda Gürültü Konusunda Uyulması Gereken İSG Kuralları
*Yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü maruziyet düzeyi, 87 dB(A) maruziyet sınır değerini aşamaz
*Gürültü derecesi 80 desibeli geçmeyecektir.
12-Bina Merdivenlerinde Uyulması Gereken İSG Kuralları
*Merdivenlerin; ateşe dayanıklı taş, suni taş, tuğla, betonarme, metal veya benzeri yanmaz maddelerden yapılmış olması şarttır
*İş yeri merdivenleri mukavemet katsayısı 4 olacak ve metrekarede en az 500 kilogram yük taşıyacak kapasite yapılmalıdır.
*Delikli veya ızgaralı merdiven ve sahanlıklardaki delikler ve ızgara aralıkları en çok 2 santimetre olmalıdır.
*Merdivenlerin genişliği, bakım işlerinde kullanılanlar dışında en az 110 santimetre olmak zorunda. Basamakların eni, bakım merdivenleri dışında 22 santimetreden az olmamalı ve yükseklikleri en az 13 santimetre ve en çok 26 santimetre olmalıdır.
*Dört basamaktan fazla olan her merdivende, korkuluk ve tırabzan bulunmalıdır.
*Genişliği 225 santimetreyi aşan merdivenlerin ortalarında, ayrıca bir tırabzan bulundurulmalıdır.
13-Bina Asansörlerinde Uyulması Gereken İSG Kuralları
*Her işveren, asansörlere ait kullanma iznini ve periyodik muayene raporlarını, iş yerinde bulundurmak ve denetlemeye yetkili makam ve memurların her isteyişinde göstermek zorundadır.
*Asansör boşluğundan, asansörün çalışmasına özgü tesis ve tertibattan başka, hiçbir şekilde halat, tel ve boru gibi sair malzeme veya tesis geçirilmeyecektir.
14-Bina Temizliğinde Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*Çalışma mekânları günde en az bir kere temizlenmelidir.
15-Binalarda İçme Suyunun Temizliğinde Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*İçme suyu, gerek taşınmasında ve gerekse kullanılmasında, her türlü bulaşmadan korunmuş olacak ve içine doğrudan doğruya buz atılmayacaktır
16-Bina Yemekhanelerinde Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*Yemek yeri; İş yerinden tamamen ayrılmış, soyunma yerleri ve lavabolara yakın bir yerde yapılacaktır.
*Mevsimine göre iyice ısıtılabilecek, yerler kolayca temizlenecek nitelikte olacak, duvarlar kolayca silinecek ve yıkanabilecek özellikte olacaktır.
*İşbaşında yemek yenilmez.
17-Bina WC’lerinde Uyulması Gereken İSG Kuralları:
*Kabinler, insanların bulunduğu kapalı yerlere açılmayacak bir şekilde yerleştirilecek
*Helalar, su depolarından ve su geçen yerlerden uzak bir yerde yapılacaktır
*Foseptikler gıda maddelerinin depolandığı veya işlendiği yerlere 30 metreden daha yakın bir yerde yapılmayacaktır.
18-Yükleme Yerleri ve Rampalar
*Kaçış rampalarının eğimi %10’dan daha dik olamaz.